Obecnie chyba każdy żeglarz korzysta z numerycznych prognoz pogody, które mogą być przedstawione w różnej projekcji – w formie map, gribów lub meteogramów. Podstawowa wiedza na ten temat najczęściej ogranicza się do map prognozujących siłę i kierunek wiatru (Wind 10m) oraz rozkład ciśnienia na poziomie morza.
W kolejnych dwóch artykułach przedstawię kilka wybranych parametrów, które mogą być przydatne podczas planowania i realizacji rejsu.
Tym razem skoncentruję się na parametrach pozwalających prognozować stabilność atmosfery i prawdopodobieństwo formowania się komórek burzowych. Takie informacje nie są widoczne na mapach rozkładu ciśnienia (MSL) lub siły i kierunku wiatru (Wind 10m). W sytuacji, kiedy w atmosferze panują dogodne warunki do rozwoju prądów konwekcyjnych, mogą powstawać komórki burzowe, linie szkwału, downburst itp. Temat jest bardzo szeroki. Na tyle, na ile pozwala mi rozmiar tego artykułu, postaram się poruszyć wybrane zagadnienia.
Na stronie internetowej www.wetter3.de, w modelu pogodowym GFS, dostępne są mapy Lifted – Index, CAPE (obraz nr 1), które ułatwiają prognozowanie niekorzystnych zjawisk konwekcyjnych.
Parametr CAPE, wyrażony w J/kg, jest wskaźnikiem niestabilności w atmosferze i wielkości konwekcji. Wartości, które przyjmuje, określają rodzaj konwekcji:
od 300 do 1000 – słaba,
od 1000 do 2500 – średnia,
od 2500 do 3000 – silna,
powyżej 3000 – bardzo silna.
Parametr Liftem – Index (LI) natomiast ułatwia prognozowanie aktywności burzowej, a wyrażony jest w stopniach Celsjusza. Określa temperaturę odizolowanej cząstki powietrza wzniesioną adiabatycznie na wysokość 500 hPa. Wartości, jakie przyjmuje, oznaczają co następuje:
powyżej 4 – atmosfera jest stabilna i burze nie są możliwe,
od 0 do 3 – atmosfera raczej stabilna i burze raczej nie są możliwe,
od -1 do -3 – atmosfera mało stabilna i burze są możliwe,
od -4 do -5 – atmosfera niestabilna i występowanie burz jest prawdopodobne,
od -6 do -7 – atmosfera bardzo niestabilna, występowanie burz,
od -8 i poniżej - atmosfera w stanie bardzo ekstremalnie niestabilnym, aktywność burzowa, możliwe huragany.
Na przedstawionej mapie widać niestabilność atmosfery w okolicy północnych brzegów Europy Środkowej i Zachodniej oraz niedaleko Grecji. W tych miejscach istnieje prawdopodobieństwo pojawienia się burz, a co się z tym wiąże, również silnych wiatrów.
Więcej na ten temat można przeczytać w Jachtingu Motorowym 2/2017. Dostęp on-line do pełnej wersji numeru tutaj w cenie 14.40 PLN.
Fot. arch. Galeon