Co oznacza skrót VVT

‹ Poprzedni wpis

Jak dbać o dno jachtu?

Następny wpis ›

Czas zaplanować rejs w sezonie 2017!

Dodane dnia 8 Październik 2016 r.

Pochodzi od słów z jęz. angielskiego, Variable Valve Timing czyli zmienne fazy rozrządu. Chwalą się nimi niektórzy producenci silników zaburtowych, między innymi Suzuki. No ale zanim o zmienności faz, to na początek trochę o rozrządzie i samych fazach.

Rozrząd czterosuwowego silnika spalinowego jest zespołem mechanizmów sterujących doprowadzeniem do cylindrów silnika świeżego ładunku, czyli powietrza w przypadku silnika z zapłonem samoczynnym (silnika Diesla) lub mieszaniny paliwowo-powietrznej w przypadku silnika z zapłonem iskrowym, a następnie odprowadzeniem gazów spalinowych na zewnątrz silnika. Innymi słowy, rozrząd realizuje w silniku wymianę ładunku. Wymiana ta odbywa się kanałami dolotowymi i wylotowymi w głowicy silnika otwieranymi i zamykanymi za pomocą zaworów dolotowych i wylotowych. Siły potrzebne do otwierania zaworów dolotowych (ssących) i wylotowych (wydechowych) wytwarzane są przez krzywki umieszczone na wale (wałach) rozrządu, zaś siły potrzebne do zamykania i docisku zaworów do ich gniazd przez sprężyny zaworowe.

Na rysunku przedstawione zostały dwa identyczne przebiegi wzniosów zaworów rozrządu krzywkowego. Jeden z nich odnosi się do zaworu wylotowego, drugi do zaworu dolotowego.

Każdy z przebiegów charakteryzuje się pewnymi wielkościami, a mianowicie: początkiem wzniosu zaworu oznaczonym symbolem Pw w przypadku zaworu wylotowego oraz Pd w przypadku zaworu dolotowego, końcem wzniosu zaworu oznaczonym symbolem Kw i Kd, kątem otwarcia zaworu oznaczonym symbolem αw i αd oraz skokiem zaworu oznaczonym symbolem Hw i Hd. Skoki zaworów podaje się w mm, okresy otwarcia zaworów oraz początki i końce otwarcia odniesione do zwrotnych położeń tłoka (GMP i DMP) podaje się zwykle w stopniach obrotu wału korbowego. Wymienione wielkości nazywa się geometrycznymi parametrami rozrządu, a należące do nich kąty początku i końca otwarcia zaworów określa się mianem kątów fazowych rozrządu lub krótko fazami rozrządu, które przedstawia się często w postaci kołowego wykresu. W zależności od konstrukcji silnika, kąty te przyjmują różne wartości.

Dla prawidłowej wymiany ładunku wymagane jest nachodzenie na siebie przebiegów wzniosów zaworów wylotowego i dolotowego (kąt przekrycia zaworów). W miarę wzrostu prędkości obrotowej silnika kąt ten powinien wzrastać, aby przy zmniejszającym się czasie otwarcia zaworów można było zarówno dobrze napełnić cylinder świeżym ładunkiem, jak i opróżnić go ze spalin, wykorzystując do tego celu bezwładność przepływających gazów.

W początkowo budowanych silnikach spalinowych z rozrządami krzywkowymi wartości wszystkich geometrycznych parametrów rozrządu były stałe, niezależnie od prędkości obrotowej i obciążenia silnika. Takimi właściwościami charakteryzuje się także wiele silników obecnie produkowanych przede wszystkim do jachtów turystycznych. Silniki do jachtów motorowych o cechach sportowych charakteryzują się największą różnorodnością rozwiązań rozrządów, w których istnieje możliwość zmieniania wartości niektórych geometrycznych parametrów rozrządu, przede wszystkim tak zwanych kątów fazowych (faz) rozrządu.

Do tego celu stosuje się specjalne mechanizmy zmieniające w trakcie pracy silnika położenie kątowe wałka rozrządu czyli zmieniające kąty otwarcia i zamknięcia zaworu dolotowego, na ogół o plus, minus 30 stopni. Pierwszy układ (mechanizm) zmiennych faz rozrządu w seryjnie produkowanych silnikach został zastosowany w silniku samochodu Alfa Romeo w roku 1983.

W trakcie regulacji niezmienna pozostaje wartość kąta otwarcia zaworu dolotowego oraz zwykle jego skok. Regulacja faz rozrządu odbywa się w zależności od obciążenia i prędkości obrotowej silnika. Dzięki regulacji faz otrzymuje się duże wartości mocy i momentu obrotowego silnika. Także coraz bardziej restrykcyjne przepisy dotyczące norm spalin wymuszają na producentach stosowanie zmiennych faz rozrządu. Regulacja faz rozrządu może być dwu- i trzyzakresowa lub ciągła. Poza omówionym skrótem VVT spotyka się wiele różnych oznaczeń układów zmiennych faz stosowanych przez rozmaitych producentów. Na przykład:

VANOS z niem. Variable Nockenwellen Steuerung (dwustopniowa regulacja faz rozrządu zastosowana w samochodach BMW).

CVVT z ang.: Continuously Variable Valve Timing (ciągła zmiana faz rozrządu zastosowana między innymi w samochodach Alfa Romeo, Citroën, Hyundai, Kia, Peugeot, Renault, Volvo)

Vario Cam, VCT, CPS i inne